"ราชปะแตน”
เป็นเครื่องแต่งกายของผู้ชายไทย มีลักษณะเป็นเสื้อสูทสีขาว คอตั้งสูง และมีกระดุม 5 เม็ด ซึ่งมีต้นกำเนิดในสมัยรัชกาลที่ 5 เมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสประเทศอินเดีย ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2415 ได้โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ช่างฝีมือดีในเมืองกัลกัตตา ตัดฉลองพระองค์ใส่เล่นตามพระราชดำริ เป็นเสื้อคอปิด มีกระดุมกลัดตลอดตั้งแต่คอ ปรากฏว่าเป็นที่พอพระราชหฤทัย เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) ซึ่งขณะนั้นยังเป็นนายราชานัตยานุหาร ผู้ติดตามเสด็จฯ ในฐานะราชเลขานุการ จึงขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตคิดชื่อถวายว่า “ราชแพทเทิร์น” (Raj Pattern) โดยนำภาษาบาลีผสมกับภาษาอังกฤษ แปลว่าเสื้อแบบหลวง แต่ด้วยสำเนียงไทยทำให้เพี้ยนกลายเป็น “ราชปะแตน” นั่นเอง
หลังจากนั้นราชปะแตนเป็นเสมือนเครื่องแบบของข้าราชการพลเรือน โดยส่วนมากสวมกับผ้านุ่งโจงสีกรมท่า ซึ่งเรียกกันสั้นๆ ว่าผ้าม่วง และต่อมามีการสวมกับกางเกงแพรด้วย ราชปะแตนเป็นที่นิยมอยู่นาน จนถึงยุคเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ที่มีการประกาศกฎหมายวัฒนธรรม ซึ่งห้ามนุ่งผ้าม่วงและกางเกงแพร ทำให้ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาราชปะแตนจึงหายไปด้วย
แต่ราชปะแตนก็ไม่ได้หายจากศิลปวัฒนธรรมไทยไปเสียทีเดียว ดังจะเห็นได้จากพระบรมฉายาลักษณ์ของพระมหากษัตริย์ไทย ที่ฉลองพระองค์ราชปะแตนในพระราชพิธีหรือวโรกาสสำคัญต่างๆ
___________________________________
จากซ้ายไปขวา :
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ ๙
สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า
พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร รัชกาลที่ ๘
สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร (พระนามเดิม พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์)
____________________________________
ขอขอบพระคุณภาพ / ข้อมูล
Cr. หม่อมเจ้าปิยะรังสิต รังสิต, เกิดวังไม้ (กรุงเทพฯ : 2556)
Cr. มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุุนันทา
เรียบเรียงโดย : Yung Yung
: ย้อนอดีตด้วยภาพ
: กลุ่มภาพเก่าในอดีตที่มีคุณค่า
: ค้นหาภาพในอดีต
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น